🐶 Darmowa dostawa dla zamówień od 200 zł! 🐶
ZOBACZYŁEŚ CIERPIĄCE ZWIERZE? SPRAWDŹ JAK REAGOWAĆ!

ZOBACZYŁEŚ CIERPIĄCE ZWIERZE? SPRAWDŹ JAK REAGOWAĆ!

ZOBACZYŁEŚ CIERPIĄCE ZWIERZE? SPRAWDŹ JAK REAGOWAĆ!

Wyobraź sobie taką sytuację: jedziesz samochodem i na poboczu widzisz potrąconego psa. Albo przechodzisz obok posesji, gdzie ktoś znęca się nad swoim zwierzęciem. W głowie natychmiast pojawia się pytanie - co robić? Jak pomóc, by nie zaszkodzić, a jednocześnie działać zgodnie z prawem?

To dylemat, z którym mierzy się wielu świadków takich zdarzeń. Dlatego warto wiedzieć, jakie mamy prawa i obowiązki, gdy stajemy oko w oko z cierpieniem zwierzęcia.

Zwierzę to nie rzecz - to istota zdolna do odczuwania bólu

W polskim porządku prawnym obowiązuje Ustawa o ochronie zwierząt. To właśnie ona jasno przesądza, że zwierzę nie jest rzeczą, lecz istotą zdolną do odczuwania cierpienia. Z tej podstawowej zasady wynika zakaz znęcania się nad zwierzętami, a także obowiązek zapewnienia im opieki i ochrony.

Jak przypomniał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 października 2023 r. (I KK 84/23):

„Za znęcanie się nad zwierzętami może być więc uznane każde zadawanie lub dopuszczenie do zadawania bólu lub cierpienia, nawet gdy zachowanie to nie zostało wymienione wprost w żadnym z punktów tego przepisu. Wystarczy wykazanie, że to zachowanie było niehumanitarne, a więc takie, które nie uwzględniało potrzeb zwierzęcia lub nie zapewniało mu opieki czy też ochrony.”

Co mówi art. 6 ustawy o ochronie zwierząt w kontekście znęcania się nad zwierzęciem? Oczywiście musimy pamiętać, że są to przykładowe czyny, a sam katalog jest katalogiem otwartym. 

Przez znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, a w szczególności:
1) umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia, niestanowiące dozwolonego prawem zabiegu lub procedury w rozumieniu art. 2 objaśnienie pojęć ustawowych ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych, w tym znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie, a także wszelkie zabiegi mające na celu zmianę wyglądu zwierzęcia i wykonywane w celu innym niż ratowanie jego zdrowia lub życia, a w szczególności przycinanie psom uszu i ogonów (kopiowanie);

1a) znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie;
3) używanie do pracy albo w celach sportowych lub rozrywkowych zwierząt chorych, a także zbyt młodych lub starych oraz zmuszanie ich do czynności, których wykonywanie może spowodować ból;
4) bicie zwierząt przedmiotami twardymi i ostrymi lub zaopatrzonymi w urządzenia obliczone na sprawianie specjalnego bólu, bicie po głowie, dolnej części brzucha, dolnych częściach kończyn;
5) przeciążanie zwierząt pociągowych i jucznych ładunkami w oczywisty sposób nieodpowiadającymi ich sile i kondycji lub stanowi dróg lub zmuszanie takich zwierząt do zbyt szybkiego biegu;
6) transport zwierząt, w tym zwierząt hodowlanych, rzeźnych i przewożonych na targowiska, przenoszenie lub przepędzanie zwierząt w sposób powodujący ich zbędne cierpienie i stres;
7) używanie uprzęży, pęt, stelaży, więzów lub innych urządzeń zmuszających zwierzę do przebywania w nienaturalnej pozycji, powodujących zbędny ból, uszkodzenia ciała albo śmierć;
8) dokonywanie na zwierzętach zabiegów i operacji chirurgicznych przez osoby nieposiadające wymaganych uprawnień bądź niezgodnie z zasadami sztuki lekarsko-weterynaryjnej, bez zachowania koniecznej ostrożności i oględności oraz w sposób sprawiający ból, któremu można było zapobiec;
9) złośliwe straszenie lub drażnienie zwierząt;
10) utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji;
11) porzucanie zwierzęcia, a w szczególności psa lub kota, przez właściciela bądź przez inną osobę, pod której opieką zwierzę pozostaje;
12) stosowanie okrutnych metod w chowie lub hodowli zwierząt;
15) organizowanie walk zwierząt;
16) obcowanie płciowe ze zwierzęciem (zoofilia);
17) wystawianie zwierzęcia domowego lub gospodarskiego na działanie warunków atmosferycznych, które zagrażają jego zdrowiu lub życiu;
18) transport żywych ryb lub ich przetrzymywanie w celu sprzedaży bez dostatecznej ilości wody umożliwiającej
oddychanie;
19) utrzymywanie zwierzęcia bez odpowiedniego pokarmu lub wody przez okres wykraczający poza minimalne potrzeby właściwe dla gatunku.


Jak reagować, gdy widzimy przemoc wobec zwierzęcia?

Jeśli jesteś świadkiem znęcania się nad zwierzęciem - masz zarówno prawo, jak i obowiązek zareagować. Ważne jednak, aby działać z głową.

1. Zabezpiecz dowody. Jeśli to możliwe, nagraj film, zrób zdjęcia, zanotuj datę, godzinę, miejsce. Dowody są niezwykle ważne, żeby organy ścigania mogły skutecznie działać. Bez udokumentowania zdarzenia często trudno będzie udowodnić winę sprawcy.

2. Unikaj agresywnej konfrontacji. Osoba znęcająca się nad zwierzęciem może być niebezpieczna. Lepiej nie narażać siebie, tylko działać poprzez odpowiednie służby. Bezpieczeństwo świadka, czyli Ciebie jest kluczowe - nie zastępuj policji.

3. Zgłoś sprawę odpowiednim organom. Policja – dzwoniąc pod numer 112 lub bezpośrednio na komisariat. Straż gminna lub miejska - szczególnie skuteczna przy interwencjach lokalnych.

Warto pamiętać: Policja nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia.

Potrącone zwierzę przy drodze - jak postępować?

Jeszcze trudniejsza sytuacja to ta, gdy znajdujemy ranne zwierzę przy drodze. Tu również prawo przewiduje jasne obowiązki.

Art. 25 ustawy o ochronie zwierząt nakłada na kierowcę, który potrącił zwierzę, obowiązek:

  • udzielenia mu stosownej pomocy, lub

  • zawiadomienia odpowiednich służb (np. Policji).

Niedopełnienie tego obowiązku to wykroczenie zagrożone karą aresztu do 30 dni lub grzywną do 5 000 zł (art. 37 u.o.z.).

Co ważne - przepis mówi „w miarę możliwości”. Oznacza to, że najpierw musisz zadbać o swoje bezpieczeństwo i nie podejmować działań, które mogłyby spowodować dodatkowe zagrożenie.

Jak działać w praktyce?

1. Zachowaj bezpieczeństwo. Zatrzymaj się w bezpiecznym miejscu, włącz światła awaryjne, załóż kamizelkę odblaskową.

2. Nie dotykaj zwierzęcia na siłę. Ranne zwierzę, nawet domowe, może być w szoku i reagować agresywnie. Zachowaj dystans, ale postaraj się ocenić sytuację. 

3. Powiadom służby

  • w przypadku zwierząt domowych – dzwoń na 112. Policja ma obowiązek powiadomić lekarza weterynarii współpracującego z gminą,

  • w przypadku dzikich zwierząt – zgłoś sprawę policji, straży gminnej lub ośrodkowi rehabilitacji dzikich zwierząt.

Jeśli to możliwe zabezpiecz teren i pozostań na miejscu do przyjazdu służb.

Gminy muszą zapewnić pomoc

Nie każdy kierowca wie, że zgodnie z art. 11a ust. 2 pkt 8 ustawy o ochronie zwierząt, każda gmina w Polsce ma obowiązek zapewnić całodobową opiekę weterynaryjną w razie wypadków drogowych z udziałem zwierząt.

To oznacza, że zwierzę nie może zostać pozostawione bez pomocy - a odpowiedzialność za zapewnienie tej opieki spoczywa na gminie.

Dlaczego to takie ważne?

Twoja reakcja może uratować życie. Zwierzę nie zadzwoni samo po pomoc - jest zdane na człowieka.

Po drugie - każde zgłoszenie to sygnał, że społeczeństwo nie godzi się na przemoc wobec zwierząt. Dzięki temu sprawcy mają świadomość, że ich czyny nie pozostają bezkarne.

Podsumowanie

Jeżeli widzisz, że zwierzęciu dzieje się krzywda:
✔️ dokumentuj zdarzenie,
✔️ zgłoś je odpowiednim służbom,
✔️ zachowaj bezpieczeństwo.

Nie jesteś biernym świadkiem. Masz prawo i moralny obowiązek zareagować. Dbajmy o zwierzęta. One nie obronią się same przed cierpieniem - ale my możemy to zrobić.

Dla osób, które są szerzej zainteresowane wrzucam artykuł dotyczący wybranych przestępstw i wykroczeń przeciwko zwierzętom dzikim na obszarze Polski - ujęcie prawnokarne. 

Dodatkowo zachęcam do zapoznania się z informatorem "Ustawa o Ochronie Zwierząt - Informator dla Policji" którego jestem współautorką. Materiał może okazać się niezwykle przydatny w wyżej opisać sytuacjach. 

pies pies na autostradzie pomoc zwierzętom